Nieuws

Maison de la Laïcité in Charleroi: even praktisch als poëtisch

Arnaud Tandt • 14 februari 2020

RESERVOIR A gaf het Maison de la Laïcité in Charleroi een budgetvriendelijke make-over. Hun ingreep is even eenvoudig als efficiënt, even praktisch als poëtisch.

Foto: Marie-Noëlle Dailly

Het Maison de la Laïcité huist in een gebouw dat eind 19de eeuw werd opgetrokken als onderdeel van een school voor mensen met een beperking. In de 21ste eeuw kreeg het zijn huidige functie. De opdrachtgever sprak in 2012 RESERVOIR A aan om de eerste verdieping om te vormen tot een flexibele ruimte. De eerste schetsen voor de verbouwing dateren van toen, maar het zoeken naar de nodige fondsen – waarvan een deel eerst aan dringende reparaties van het dak besteed moest worden – zorgde ervoor dat het ontwerp pas in 2018 gerealiseerd kon worden.

 

RESERVOIR A stripte de hele verdieping tot enkel de twee centraal geplaatste gietijzeren kolommen overbleven. Als enige nieuwe vast element werd een houten wand parallel aan een zijmuur getimmerd. Tussen deze wanden is een bergruimte, met opbergvakken aan de achterzijde van de houten structuur. De witgeschilderde voorzijde leent zich gemakkelijk als projectievlak. De rest van de ruimte werd door de architecten opengelaten, maar kan in verschillende ruimtes opgedeeld worden met grote gordijnen. De gordijnrails werden in het plafond ingewerkt volgens een stervormig patroon, met het middelpunt van die vorm tussen de twee kolommen. Die witte stroken vormen samen met de witte kolommen met radiatoren, een sterk grafisch beeld tegen het zwarte plafond en de grijze gordijnen. De vilten gordijnen schuiven vlot in verschillende configuraties. Niet alleen worden zo in een handomdraai alkoven gevormd, maar de gordijnen beantwoorden ook perfect aan de akoestische noden van de ruimte. De gordijnen langs de gevel kunnen niet alleen het licht maar ook het geluid dempen.

In die hoek kan ook het mobiele meubilair door een gordijn aan het oog onttrokken worden. De architecten pakten tevens de traphal aan. Bovenop een kapstok ontwierpen ze er een zwartstalen constructie die van het plafond naar beneden hangt.

 

De armen waaieren uit in hetzelfde stervormige grondplan als in de zaal. Aan de bovenzijde van deze armen zijn LED’s ingewerkt. Alles samen vormt dit zo een lichtsculptuur die de mensen naar boven begeleidt.

Marie-Noëlle Dailly

BAR IN TER PLAATSE GESTORT BETON

Het Maison de la Laïcité beslaat slechts een deel van de oude school. De andere gebouwen van het complex zijn ingenomen door het Cultureel Centrum Eden[DGP1] , dat eveneens door RESERVOIR A verbouwd zal worden. Bijgevolg zal de ingesloten binnenplaats in een volgende fase omgedoopt worden tot een weelderige ‘tuin van Eden’ waar beide organisaties gebruik van kunnen maken. De brasserie van het cultureel centrum werd reeds eerder door RESERVOIR A onder handen genomen. In het midden van de brasserie staan twee gelijkaardige, iets fijner gedetailleerde, gietijzeren kolommen in het midden van de ruimte. Het interieur werd door de architecten volledig in wit en zwart uitgevoerd: plafond, vloeren en kolom kregen een zwarte kleur, alle muren werden wit geverfd. De blikvanger is een langwerpige bar in ter plaatse gestort beton aan de ene zijde van de eetruimte. In de muur aan de overzijde leggen enkele ronde gaten de link naar de achterliggende gang. In een volgende fase zullen ze ook de rest van het gebouw grondig aanpakken, met behoud van enkele (kunst-)ingrepen van een eerder verbouwing die Lhoas & Lhoas in 1998 uitvoerden.

Nuttige links